Thực Phẩm Có Nguồn Gốc Thực Vật Và Sức Khỏe: Sự thật về ăn chay và phòng ngừa ung thư

Ung thư, một trong những nguyên nhân dẫn đến tử vong đứng hàng thứ hai tại Hoa Kỳ, có thể được phòng ngừa đến 1/3 trường hợp thông qua chế độ ăn uống. Nhưng chế độ ăn uống thực phẩm có nguồn gốc thực vật liệu có thực sự đóng góp vào việc ngăn ngừa bệnh ung thư hay không? Hãy cùng điểm qua những luận điểm trái chiều và sự thật đằng sau chúng.

1. Những ý kiến trái chiều về thực phẩm có nguồn gốc thực vật giúp chống ung thư

Nhìn vào những nghiên cứu trong vài thập kỷ qua, có nhiều chuyên gia dinh dưỡng ủng hộ chế độ ăn uống thực phẩm có nguồn gốc thực vật để ngăn ngừa ung thư. Chế độ ăn này thường bao gồm trái cây, rau và các loại đậu, và ít hoặc không thịt cũng như các sản phẩm động vật khác.

Tuy nhiên, gần đây, một số nghiên cứu y học nội khoa đã nêu lên quan điểm trái chiều, cho rằng không có đủ bằng chứng thể hiện ăn ít thịt sẽ giúp cải thiện sức khỏe. Một cuộc tranh luận ác liệt đã nổi lên trong cộng đồng dinh dưỡng.

2. Bữa ăn không có thịt và sức khỏe

Ở nhiều nước, thịt thường xuất hiện trong hầu hết các bữa ăn. Chẳng hạn, theo Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ, mỗi người dân trung bình mua 100kg thịt mỗi năm. Tuy nhiên, khảo sát về chế độ ăn của gần 70.000 tình nguyện viên đã cho thấy những người không ăn thịt có tỷ lệ mắc ung thư thấp hơn.

Những người ăn chay hoàn toàn (không ăn bất kỳ sản phẩm động vật nào, bao gồm cá, sữa hoặc trứng) có tỷ lệ ung thư thấp nhất. Tiếp theo là những người không ăn thịt, nhưng có thể ăn cá hoặc sản phẩm từ động vật, chẳng hạn như sữa hoặc trứng. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc ăn thịt hay kiêng thịt không phải là yếu tố duy nhất quyết định nguy cơ mắc ung thư. Nhìn chung, những người được chẩn đoán mắc bệnh ung thư thường có chỉ số khối cơ thể (BMI) cao hơn, ít hoạt động hơn và có khả năng hút thuốc.

3. Phòng chống ung thư dựa trên thực phẩm có nguồn gốc thực vật

Liệu có phải là việc ăn chay làm tăng khả năng chống ung thư, hay là do thực phẩm có nguồn gốc thực vật? Trái cây, rau, các loại đậu, các loại hạt và ngũ cốc nguyên hạt không chỉ chứa nhiều dinh dưỡng, mà còn có khả năng ngăn ngừa bệnh tật.

Các nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ giữa thức ăn có nguồn gốc thực vật và tỷ lệ ung thư thấp hơn. Chất phytochemical (hóa chất thực vật) có trong thực phẩm có nguồn gốc thực vật có khả năng bảo vệ tế bào của con người khỏi hư hại. Chúng có nhiều tác dụng hữu ích, bao gồm khả năng chống viêm.

Thức ăn có nguồn gốc thực vật cũng giàu chất xơ, có khả năng ngăn ngừa ung thư thông qua việc tăng cường tiêu thụ chất xơ. Một nghiên cứu cho thấy phụ nữ ăn chế độ ăn giàu chất xơ có nguy cơ mắc ung thư vú thấp hơn 25%. Một nghiên cứu khác cho thấy tiêu thụ mỗi 10g chất xơ hàng ngày có thể làm giảm 10% nguy cơ ung thư đại trực tràng.

Ngoài ra, việc ăn thực phẩm có nguồn gốc thực vật giúp duy trì cân nặng hợp lý, điều này cũng giúp giảm nguy cơ mắc một số loại ung thư.

4. Tác động của thịt đối với tỷ lệ ung thư

Mối liên hệ giữa thịt và ung thư đã được nghiên cứu và chứng minh. Thậm chí cả thịt đỏ và thịt chế biến sẵn như thịt nguội hay xúc xích cũng được liên kết với nguy cơ mắc bệnh ung thư.

Nấu chín thịt đỏ có thể tạo ra các hợp chất hóa học được coi là nguyên nhân gây ung thư. Thậm chí cả thịt chế biến sẵn cũng đã được liên kết với nguy cơ mắc bệnh ung thư.

5. Mẹo để giảm thịt và tăng thực phẩm có nguồn gốc thực vật

Nếu bạn muốn chuyển sang một chế độ ăn uống nhiều thực phẩm có nguồn gốc thực vật, bạn có thể thử những cách sau đây:

Thử nghiệm với bữa ăn không thịt: Đặt mục tiêu thử một công thức nấu ăn mới không có thịt mỗi tuần. Mục tiêu “Thứ Hai không thịt” là một gợi ý tốt vì bạn sẽ có nhiều khả năng gắn bó với một thói quen lành mạnh nếu thực hiện vào đầu tuần.
Sử dụng đậu số lượng lớn: Giảm tổng lượng thịt trong một số công thức nấu ăn và tăng lượng đậu. Những loại thực phẩm này cũng chiếm nhiều không gian hơn trên đĩa, và vì chúng ta cũng thường ăn bằng mắt, nên bạn sẽ không cảm thấy như mình đang phải ăn kiêng và thiếu thốn.
Xem thịt như một loại gia vị: Thay vì sử dụng thịt như một món ăn chính, hãy sử dụng một chút để tăng hương vị. Ví dụ, bạn có thể cắt thịt xông khói thành những miếng rất nhỏ và rắc lên bánh pizza. Bạn sẽ có được hương vị thịt trong từng miếng ăn mà không cần dùng nhiều.

Tuân thủ một chế độ ăn với nhiều thực phẩm có nguồn gốc thực vật không phải là tất cả những gì bạn cần làm để phòng chống ung thư. Tuy nhiên, việc kiên trì thực hiện những thay đổi nhỏ có thể tạo ra tác động lớn cho sức khỏe. Điều quan trọng là duy trì cân nhắc và cân nhắc chọn lựa trong chế độ ăn uống của bạn để đảm bảo bạn đang cung cấp cho cơ thể những dưỡng chất cần thiết và giảm nguy cơ mắc các loại bệnh nguy hiểm như ung thư.